वारकरी सांप्रदायातील एक अधिकारी व्यक्तिमत्व असणारे चैतन्य महाराज देगुलकर, झेंडे महारांजांविषयी म्हणतात :- अत्यंत साधी राहणी, नोकरी, कुटुंबाचा सांभाळ, अतिशय विपन्न अशी सर्वसामान्य जीवनाची घाटणी असणारे झेंडे महाराज हे मोठे परमार्धिक अधिकारी आहेत अशी जाणीवही होणार नाही. परंतु त्यांच्याजवळ जाण्याने त्यांच्या जीवनाचे अंतरंग दर्शन घडते. तेव्हा सामन्यातील असामान्यता ध्यानात येते. ससंस्तव हे राहणीवर, दिसण्यावर, दाखविण्यावर नसून ते संस्कार, निष्ठा, अनन्यता, जगत्कल्याणाच्या तळमळीवर असते. झेंडे महाराजांच्या जवळ गेल्यावरच या त्यांच्या गुणांची जाणीव होते. सरळ ऋजुस्वभाव, शांत वृत्ती, निर्माण झालेल्या परिस्थितीचा भगवंताच्या अनन्यत्वर न होणारा परिणाम, इतरांच्या दुःखामध्ये विरघळून जाणे आणि इतरांची दुःख निवृत्ती, हेच ध्येय असणे असेच त्यांचे वर्णन करावे लागेल. आणि हे सर्व करताना त्यामध्ये त्यांचा कोणताही हेतू नसतो आणि अभिमानही नसतो. इतरांच्या दुःखामध्ये ते इतक्या सहजपणे झटतात, सहकार्य करतात की जणू ते त्यांचेच दुःख आहे. संतचरित्र यापेक्षा काय वेगळे असते?
ध्यानाने मनशांती लाभेल. गुरुजन, वडीलधाऱ्यांच्या आदर राखा. चुकलेल्यांना क्षमा करा. भावना चांगल्या ठेवा. म्हणजे संकटसमयी परमेश्वराकडूनच मार्गदर्शन होईल. हृदयात सदैव भक्तीची ज्योत ठेवा. क्षमाशील वृत्ती ठेवा. त्यातूनच अलौकिक समाधानाची प्राप्ती होईल. असे आजच्या आयुष्यातला उपयुक्त मार्गदर्शन करणारे झेंडे महाराज नुकतेच पाटबंधारे खात्याच्या नोकरीतून निवृत्त झालेले आहेत. बी. ए; एल. एल. बी पर्यंत शिक्षण झालेले, सरकारी नोकरीत आयुष्यातील बराच काळ घालविलेले व्यक्तिमत्व अध्यात्मिक क्षेत्रातले अधिकारी व्यक्ती कसे बनले? असे आश्चर्य सर्वानाच वाटते. मात्र जे त्यांच्या सानिध्यात आले, त्यांना महाराजांच्या सुस्पष्ट विचारांची आणि सद्वर्तणुकीतून समागमन घडविण्याची प्रेरणा दिनाच्या कृती भावतेच.
मिरज-बेळगांव रेल्वे मार्गावरचे म्हैसाळ स्टेशन हे रेल्वेस्थानक आता महाराजांच्या मठासाठी प्रसिद्ध झाले आहे. मिरज बसस्थानकावरून रोज सकाळी सहा ते सायंकाळी ५ पर्यंत विजयनगर बस सेवा सुरु असल्याने येथे पोहोचणेही सहज शक्य झाले आहे. युवकांना शिक्षणासाठी प्रेरित करणारे सदभावना ठेवण्याची दीक्षा देणारे आणि स्पर्धा परीक्षेत त्यांनी उतरावे यासाठी प्रयत्न करणारे असे झेंडे महाराज अध्यात्म क्षेत्रातले असे वेगळेच व्यक्तिमत्व आहे.
चैत्र पौर्णिमेला हनुमान जयंतीच्या पर्वावर जन्माला आलेल्या महाराजांचा जन्म सुखरूप व्हावा म्हणून चुलत्यांनी मारुतीरायाला नवस केला होता म्हणून त्यांचे नाव बजरंग ठेवण्यात आले. बालपणीच वैराग्यवृत्तीच्या खाणाखुणा त्यांच्या वर्तनातून दिसत होत्या. पुढे साने गुरुजींच्या विचारांचा आणि सेवादलाच्या संस्कारांचा त्यांच्यावर प्रभाव पडला आणि शैक्षणिक प्रगतीचे महत्व पटले.
महाराजांचे शिक्षण बी. ए; एल. एल. बी. इतके झालेले आहे. ४ – ५ वर्षाचे असताना दारी आलेल्या एका वैराग्याने “ए बच्चा हमारा है” असे सांगितले. हे श्रीकृष्ण सरस्वतीचेच रूप होते अशी महाराजांची धारणा आहे. त्यांनाच त्यांनी आपले सद्गुरू मानले आहे. त्यांच्या सेवेत आपले आयुष्य व्यतीत केले आहे. याच काळात महाराजांचेही अध्यात्माकडे ओढ असल्याचे घरच्यांच्याही ध्यानी येतच होते. स्वामी योगानंदाचे योगी कथामृत महाराजांच्या वाचनात आले. त्यातील दिव्य घटनांचा प्रभाव त्यांच्यावर झाला. या काळात लाभलेल्या संत सहवासाने महाराजांचे व्यक्तिमत्व घडले.
सांगलीच्या अध्यात्मिक क्षेत्रात वावरत असणारे एक अधिकारी व्यक्तिमत्व श्री आपटे बाबा सांगतात :- योगाभ्यास, संगीताची आवड, शिक्षण, शिक्षणासाठी घेतलेले कष्ट, शासकीय नोकरी आणि त्याचवेळी प्रपंच न करता मठीत वास्तव्य करत समाजाचा प्रपंच करण्याचे कार्य महाराजांनी केले. यातून लोकसंग्रह वाढत गेला. मिरजेत एक मठ स्थापन केला. म्हैसाळ स्टेशन (विजयनगर) येथे साई समर्थ विठ्ठल मंदिर स्थापन केले. गणपती मंदिर, शेगांव संत श्री गजानन महाराज मंदिर, श्री राम मंदिर, वाचनालय, प्राथमिक शाळा, उद्यान, मंगल कार्यालय, दवाखाना बांधले आणि मठाचीही स्थापना केली. अत्यंत सुंदर आणि रम्य अशा या परिसराची आता येथे येणारा व्यक्ती आपली दुःखे विसरतो अशी ख्याती झाली आहे. मिरजेच्या मठात तर अत्यंत गरीब, गरजू आणि हुशार मुलांना आश्रय दिला जातो. इथून शिक्षणाने तयार झालेले शेकडो मुले विविध क्षेत्रात मोठ्या हुद्यावर कार्यरत आहेत. त्यांनी महाराजांच्या कार्याची माहिती सर्वदूर पसरवली आहे.
चांगले करीत राहा, चांगले विचार अंगी बाळगा, आपापल्या क्षेत्रात रममाण व्हा, जे शाश्वत त्याचा आदर करा. जे आपले नाही त्याचा अट्टाहास करू नका, पळत्याच्या पाठी लागू नका. हे महाराजांचे विचार आहेत.
EnglishChaitanya Maharaj Deulkar, a prominent and renowned personality in Warakari Sampradaya (Sect having devotes of Lord Vitthala), narrates about Shri Zende Maharaj: Shri Zende Maharaj is no less than a normal common man. He has a very simple life style, job to serve, need to meet both ends of his family amidst very poor financial condition. Merely looking at Shri Zende Maharaj, you won’t be able to realize his spiritual stature. However, when you spend some time with him and get closer to him, you would be able to understand true essence of his life and extraordinary nature of this illusively ordinary looking person. Spiritual greatness of being a saint doesn’t depend on one’s life style, physical appearance or show off. Instead, it is reflected through one’s values, fidelity, allegiance, exclusivity and earnest sincerity towards welfare of mankind. You would come to know these virtues of Shri Zende Maharaj only when you get closer to him. One can describe him as a person who is quite straight-forward, sincere, calm, undeterred faith in God during crisis, empathetic and a goal of providing needy people with a piece of earnest advice to overcome situation. He never has any hidden agenda or takes any pride. He helps others in grief and lends helping hand during crisis so easily, as if it is his own grief. What difference would one expect regarding the nature of any saint?
According to his noble preaching, meditation leads to peace of mind. Always respect your teachers, gurus and elders. Forgive the culprits. Keep your intentions and emotions clear and noble so that The Almighty would guide you during crisis. Always light the flame of devotion in your mind. Embrace forgiveness. It will lead to immense and divine satisfaction. Shri Zende Maharaj, who provides such useful guidance apt for today’s lifestyle, has recently retired from service under Irrigation Department of Government of Maharashtra. It’s a kind of surprise for everyone to think of someone who has completed education till B.A. LL. B. and served most of his life in government service as a noble soul in spiritual world. However, whoever spends some time with him is impressed with his clarity of thoughts and inspiration to lead life through good behavior.
The Mhaisal Station railway station on the Miraj Belgaum railway route has become famous for his Mathi. Thanks to the regular city bus service from Miraj Bus Stand to Vijaynagar, Mhaisal Station, starting from 6 a.m. till 5 p.m. daily adds to the convenience of countless devotees to visit this sacred place. His genuine insistence to youth to acquire education and prepare for competitive examinations makes Shri Zende Maharaj a standout personality in the spiritual arena.
Looking at the critical condition of Shri Zende Maharaj’s mother due to labor pain, his uncle vowed Lord Maruti that if she delivers a baby boy, then he will christen him with the name of Lord Maruti. So, he was christened as ‘Bajrang’. One could see the signs of Vairagya (quietness or quietude) in his behavior since his childhood. Later on, he was more influenced by Sane Guruji’s philosophy and values of Seva Dal. It made him understand the significance of educational progress…
Shri Zende Maharaj has completed education till B. A. – LL. B. On one fine day, one Bairagi visited Maharaj’s home seeking some alms. He suddenly said, “This boy is ours…” Shri Zende Maharaj believes that the Bairagi was none other than Shri Shrikrishna Saraswati Datt Maharaj. Shri Zende Maharaj has assumed Shri Shrikrishna Saraswati Datta Maharaj as his Sadguru (Mentor). Shri Zende Maharaj has devoted his entire life in the service of Shri Shrikrishna Saraswati Datta Maharaj. Meanwhile, his family members, too, started realizing his inclination towards spirituality. Incidentally, Maharaj came across Yogi Kathamruta of Swami Yogananda. Divine experiences narrated in that book had lasting impression on Shri Zende Maharaj’s mind. His personality took shape in the company of other contemporary saints.
One of the prominent spiritual personalities in Sangli, Mr. Apte Baba, narrates: Shri Zende Maharaj’s life was shaped through study of yoga, love for music, education, efforts taken for securing education, government job and he preferred to stay in the Mathi serving the interests of society without leading married life. Gradually, the number of his followers and devotees kept growing. He – established a Math at Miraj followed by establishiment of Sai Samarth Vitthal Temple at Mhaisal Station, (Vijaynagar). He built Ganapati Temple, Shegaon’s Saint Shri Gajanan Maharaj Temple, Shri Ram Temple, Library, Primary School, Garden, Wedding Hall, dispensary and a Math, too, at Mhaisal Station, (Vijaynagar). Thanks to the sincere and special efforts by Shri Zende Maharaj, the locality has developed beautifully with ample vegetation and greenery. Any person visiting this locality tends to forget his sorrows and returns with joy and rejuvenation. The Miraj Mathi provides shelter to poor, promising and bright students. Hundreds of students have spent their formative years in this Mathi and have acquired notable education during their stay at Mathi. They have been placed at different reputed posts in various arena. They have left no stone unturned to spread positive word about Maharaj and his noble work and service towards society and humanity.Shri Zende Maharaj advises devotees to deliver good and think good, give their best in own fields and respect the eternal things. He further cautions all not to desire something that is not meant for them. One should not chase something that person is not destined to achieve.
Translated to English by : Shri Arvind Tangadi
ಕನ್ನಡವಾರಕರಿ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಒಂದು ಅಧಿಕಾರಿ ಚೈತನ್ಯ ಮಹಾರಾಜ್ ದೇಗುಕ್ಕರ್ ಅವರು ಝೇಂಡೆ ಮಹಾರಾಜರ ಬಗ್ಗೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.” ವಿಶಾಲ್ ಮನಸಿನ,ನೌಕರಿ, ಕುಟುಂಬದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ, ಅತಿ ವಿನಯ ಉಳ್ಳವರು ಮತ್ತು ಸರ್ವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜೀವನದ ಅರಿವು ಉಳ್ಳವರು ಆಗಿರುವರು”. ಶ್ರೀ ಝೇಂಡೆ ಮಹಾರಾಜರ ಆಧ್ಯತಿಮಿಕ ನಿಲವು ಕೇವಲ ಮೇಲ್ನೋಟದಿಂದ ಕಾಣಿಸಲಾರದು. ಅವರ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ಕಳೆದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದ ಮೇಲೆ ಅವರ ಅಸಾಧಾರಣವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಹಾಗೂ ಜೀವನದ ಸತ್ಯ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಆಧ್ಯತಿಮಿಕ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯುಳ್ಳ ಸಂತರು ತಮ್ಮ ಜೀವನ್ ಶೈಲಿಯನ್ನು ತೋರಿಕೆಗಾರಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಅವರ ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಕುಲದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಇರುವ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಎಲ್ಲ ಸದ್ಗುಣಗಳು ಶ್ರೀ ಝೇಂಡೆ ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದ ಮೇಲೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ.ಮಹಾರಾಜರು ಎಂದರೆ “ಒಳ್ಳೆಯ ಮನಸ್ಸಿನ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ, ಶಾಂತ್, ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದೇವರ ಭಕ್ತಿ , ಸಹಾನುಭೂತಿ ಹಾಗೂ ಅಗತ್ಯ ಉಳ್ಳವರುಗೆ ಮಾಗ್ರದಶರ್ನ ಕೊಡುವ ” ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕಿ. ಹೆಮ್ಮೆ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಉದ್ದೇಶ ಅವರದಾಗಿಲ್ಲ. ಅವರು ಸಹಾಯ ಕೇಳುವವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಬೇರೆಯವರ ದುಃಖವನ್ನು ತಮ್ಮ್ದೆಂದು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸಂತರಿಂದ ಬೇರೇನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿಸಬೇಕು?
ಧ್ಯಾನದಿಂದ ಶಾಂತಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಗುರು ಮತ್ತು ತಂದೆ ತಾಯಂದಿರನ್ನು ಗೌರವಿಸಬೇಕು. ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಿರಿ. ಉದ್ದೇಶ ಹಾಗೂ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಚ್ಯವಾಗಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ. ಅಂದರೆ ಸಂಕಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈಶ್ವರನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಸಿಗುವದು. ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಸದಾ ಭಕ್ತಿ ಇರಲಿ ಹಾಗೂ ಕ್ಷಮಾ ಭಾವ ಇರಲಿ. ಇದರಿಂದ ಅಪಾರವಾದ ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಅನುಭವ ಮಾತ್ತು ಶಾಂತಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡುವ ಶ್ರೀ ಝೇಂಡೆ ಮಹಾರಾಜರು ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಇರಿಗೇಷನ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ (Government of Maharashtra ) ನಿಂದ ನಿವೃತ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಬಿ. ಎ, ಎಲ್, ಎಲ್, ಬಿ ಪಧವೀಧರರಾಗಿರುವ ಹಾಗೂ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರಿಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಕಳೆದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಹೇಗೆ ಆಧ್ಯತ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಆಗಿರುವದು ಆಶ್ಚರ್ಯದ ಸಂಗತಿ. ಆದರೆ ಯಾರು ಅವರ ಜೊತೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಕಳೆದಿದ್ದಾರೋ, ಅವರ ಸ್ಪಷ್ಟ ಹಾಗೂ ಒಳ್ಳೆಯ ನಡುವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಮಿರಾಜ್-ಬೆಳಗಾವಿ ರೈಲ್ವೆ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮೈಸಾಳ್ ರೈಲ್ವೆನಿಲ್ದಾಣ ಈಗ ಮಹಾರಾಜರ ಮಠದಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಮಿರಾಜ್ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ವಿಜಯನಗರ ಮೈಸಾಳ್ ಸ್ಟೇಷನ್ ಬಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಳ್ಳಗ್ಗೆ ೬ ರಿಂದ ಸಂಜೆ ೫ ರ ವಗೆರೆ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮಠದ ದರ್ಶರ್ನ ಪಡೆಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗಿದೆ.ಯುವಕರಿಗೆ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಹಾಗು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪರೀಕ್ಷೆ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾಗಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಮಹಾರಾಜರ ಆಧ್ಯತ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.ಮಹಾರಾಜರ ಜನ್ಮದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವರ ತಾಯಿಯವರು ತುಂಬಾ ಬೇನೆಇಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದನ್ನು ನೋಡಿ, ಅವರ ಕಾಕಾ ಮಾರುತಿ ದೇವರಿಗೆ ಹರಕೆ ಹೊತ್ತರು “ಹೆರಿಗೆ ಸುಸೂತ್ರವಾದರೆ ಮಗುವಿಗೆ ಮಾರುತಿ ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡುನೆಂದು”. ಆದಕಾರಣ ಮಹಾಜರಾಯಿಗೆ “ಭಜರಂಗ್” ಎಂದು ಹೆಸರು ಇಟ್ಟರು.ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ವೈರಾಗ್ಯ ಭಾವನೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮುಂದೆ ಸಾನೆ ಗುರೂಜಿ ಅವರ ವಿಚಾರಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವಾದಳದ ಪ್ರಭಾವ್ ಬೀರಿದವು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಮಹತ್ವ ತಿಳಿಯಿತು.
ಮಹಾರಾಜರ ಬಿ.ಏ,ಎಲ್, ಎಲ್, ಬಿ ಉತ್ತರಿಣರು. ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ( ೪-೫ ವರ್ಷದವರು ಇರುವಾಗ) ಒಬ್ಬ ಸನ್ಯಾಸಿ ಭಿಕ್ಷೆಗೆ ಬಂದಾಗ ಹೇಗೆ ನುಡಿದರು” ಈ ಹುಡುಗ ನಮ್ಮವನು”. ಮಹಾರಾಜರ ಪ್ರಕಾರ ಆ ಸನ್ಯಾಸಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಸರಸ್ವತಿ ಮಹಾರಾಜರು ಬಂದಿದ್ದರು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಮುಂದೆ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಸರಸ್ವತಿ ಮಹಾರಾಜರನ್ನು ತಮ್ಮ ಗುರು ಎಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ . ತಮ್ಮ ಇಡೀ ಜೀವನವನ್ನು ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಸರಸ್ವತಿ ಮಹಾರಾಜರ ಸೇವೆಗೆ ಮುಡುಪಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದರೆ. ಮಹಾರಾಜರ ಆಧ್ಯತ್ಮಿಕದ ಕಡೆ ಒಲವು ಇರುದನ್ನು ಕುಟುಂಬವರ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಸ್ವಾಮಿ ಯೋಗಾನಂದವರ “ಯೋಗಿ ಕಥಾಮೃತ” ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಮಹಾರಾಜರು ಓದಿದ್ದರು.ಅದರಲ್ಲಿರುವ ದಿವ್ಯ ಘಟನೆಗಳು ಅವರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ್ದವು. ಈ ಎಲ್ಲ ಸಂತರ ಸಹವಾಸದಿಂದ ಮಹಾರಾಜರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ನಿಮಾರ್ಣವಾಯಿತು.
ಸಾಂಗ್ಲಿಯ ಆಧ್ಯತ್ಮಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರುವ ಶ್ರೀ ಆಪ್ಟೆ ಬಾಬಾ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ :- ಯೋಗ ಅಭ್ಯಾಸ, ಸಂಗೀತದ ಪ್ರೀತಿ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಅನುಭಸಿರುವ ಕಷ್ಟ, ಸರ್ಕಾರೀ ನೌಕರಿ ಹಾಗೂ ಮಠದಲ್ಲಿ ನಿವಾಸಮಾಡುತ್ತ ಜನರ ಸೇವೆ, ಇದು ಮಹಾರಾಜರ ಜೀವನವಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಮಹಾರಾಜರ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗಿತ್ತು. ಮೀರಜ್ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಠ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದರು. ಮೈಸಾಳ್ ಸ್ಟೇಷನ್(ವಿಜಯನಗರ) ದಲ್ಲಿ ಸಾಯಿ ಸಮರ್ಥ್ ವಿಠ್ಠಲ್ ದೇವಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದರು.ಮೈಸಾಳ್ ಸ್ಟೇಷನ್(ವಿಜಯನಗರ) ದಲ್ಲಿ ಸಾಯಿ ಸಮರ್ಥ್ ವಿಠ್ಠಲ್ ದೇವಾಲಯ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದರು. ಗಣಪತಿ ದೇವಾಲಯ, ಶೇಗಾವ್ ಸಂತ ಶ್ರೀ ಗಜಾನನ ಮಹಾರಾಜರ ದೇವಾಲಯ, ಶ್ರೀ ರಾಮ ಮಂದಿರ, ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ, ಉದ್ಯಾನ, ವಿವಾಹ ಸಭಾಂಗಣ, ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮತ್ತು ಮಠದ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದರು. ಸುಂದರ ಹಾಗೂ ಶಾಂತ ಮಠದ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಬಂದ ಭಕ್ತರು ದುಃಖವನ್ನು ಮರೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.ಮಿರಜ್ ಮಠದಲ್ಲಿ ಬಡ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದ ನೂರಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇವರೆಲ್ಲರೂ ಮಹಾರಾಜರ ಕಾರ್ಯದ ಮಾಹಿತಿ ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ಹಬ್ಬಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮಹಾರಾಜರ ಸಂದೇಶ “ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿರಿ, ಒಳ್ಳೆಯ ವಿಚಾರ್ ಮಾಡಿರಿ, ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯತ್ತಮ ಕೆಲೆಸ ಮಾಡಿರಿ ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗೌರವಿಸಿರಿ. ನಮ್ಮದಲ್ಲದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಯಸಬೇಡಿ”.